BL!NDMAN exper­i­menteerde aan­vanke­lijk vooral met heden­daags reper­toire, maar in zijn zoek­tocht naar nieuwe mogelijkhe­den voor de sax, kwam oprichter Eric Sleichim ook op het pad van de oude muziek terecht. De cd BL!NDMAN plays Bach (2000), met arrange­menten van Bachs koraalpartita’s, was een instant suc­ces, net als de opvol­ger 32 Foot: The Organ of Bach (2013).

Hoewel Georg Friedrich Händel een tijdgenoot is van Bach, is het ver­schil tussen deze twee Duitse com­pon­is­ten groot. Händel was sterk­er beïn­vloed door de Italiaanse tra­di­tie en wilde met zijn werken vooral het pub­liek beha­gen. Händels pop­u­lar­iteit was voor de musi­ci van BL!NMDAN een extra prikkel om zijn meest iconis­che werken te ver­tal­en naar hun eigen klankidioom.

Zowel Water Music als Music for the Royal Fireworks zijn gele­gen­hei­dswerken met een cer­e­monieel karak­ter. Het eerst genoemde werk zette een boot­tocht van kon­ing George I
op de Thames luis­ter bij. Op zijn route naar Whitehall Palace werd de vorst begeleid door een boot met een ork­est van maar lief­st vijftig muzikan­ten. Ook Music for the Royal Fireworks klonk in de Londense buiten­lucht, tij­dens een groot vuur­w­erk ter ere van de Vrede van Aken in 1749. In bei­de com­posi­ties is een cen­trale rol weggelegd voor de koper­ en hout­blaz­ers. De strijk­ers ver­rijken de solis­tis­che blaasin­stru­menten of de bas­so continuo­partij. In Music for the Royal Fireworks zetten de pauken de koperblaz­ers extra kracht bij en klinken ook regel­matig kleine troms.

Deze orkest­werken wer­den gearrangeerd voor sax­o­foonkwin­tet en een groot orgel. Dankzij de rijke reg­is­ters van dat laat­ste wordt het mogelijk om alle stem­men te spe­len. Net als bij 32 Foot druk­te organ­ist Reitze Smits ook zijn stem­pel op deze arrange­menten, die vertrekken vanu­it de pure pracht van de com­posi­ties en opzettelijk trouw bli­jven aan de taal van Händel. De verdel­ing van de stem­men en de bezetting per deel zijn niet sys­tem­a­tisch. In de ouver­ture van Water Music speelt het orgel enkel de bas­so continuo­ par­tij, en wor­den de stem­men van de solo­hobo en de strijk­ers geïn­ter­pre­teerd door de sax­en. In het Adagio speelt de sopraansax dan weer de solopar­tij, ter­wi­jl de organ­ist alle andere par­ti­jen voor zijn reken­ing neemt. Terugkerende beweg­in­gen wor­den in var­iërende bezetting uit­gevo­erd. Die vari­aties en het fijnzin­nige reg­is­ter­w­erk van Reitze Smits zor­gen voor arrange­menten vol reliëf.

ts zor­gen voor arrange­menten vol reliëf. Händel kri­jgt het gezelschap van de Franse com­pon­ist Jean­Fery Rebel. In de orkest­suite Les Elemens illus­treert die laat­ste hoe aarde, water, lucht en vuur één voor één op doe­men uit de uni­verse­le chaos en een nieuwe, har­monis­che orde vor­men. Wie het ijz­ing­wekkend dis­so­nante open­ingsakko­ord van deze sim­phonie nou­velle voor het eerst hoort, zou Rebel wellicht eerder in de 20e eeuw situeren dan aan het barokke hof van de Zonnekoning, waar hij onder aan­moedig­ing van Lully doorstootte tot de hoog­ste muzikale echelons.

Het onder­w­erp van Rebels suite kwam niet uit de lucht gevallen. In de 17e en 18e eeuw geloofde men dat de vier ele­menten resoneer­den met de vier tem­pera­menten” – die op hun beurt afgeleid waren van vier vloeistof­fen in het menselijk lichaam: bloed, sli­jm, gele gal en zwarte gal. Volgens de humorale geneeskunde kon een wan­ver­houd­ing tussen die vier humores” lei­den tot psy­chis­che en fysieke onge­makken. Eric Sleichim, BL!NDMAN en Reitze Smits her­stellen het evenwicht. 

Naar een inter­view door Jasper Gheysen met Eric Slecichim

Water & Fire

  • Orgel: Reitze Smits
  • Ensemble: BL!NDMAN [sax]